Ayrılık Anksiyetesi Bozukluğu
Ayrılık Anksiyetesi Bozukluğu
Ayrılık anksiyetesi, bakım-verene bağlanmanın oluşmasından sonra yani yaklaşık 8-14. aylardan sonra görülmeye başlanan normal bir gelişimsel dönem korkusudur. Anneden veya bakım-verenden ayrılınca çocuğun yaşadığı kaygı bir tür çocuğun kendisini koruma mekanizmasıdır. Zamanla çocuk büyüdükçe ve bağlanma figürüyle olan ufak ayrılma deneyimlerinden öğrendikleriyle birlikte 3-4 yaş civarında bu ayrılık anksiyetesinin azalarak kaybolduğu görülür. Eğer bir çocukta 3-4 yaşından sonra hala ayrılık anksiyetesi belirtileri görülüyorsa veya gelişimsel dönemine göre beklenenden daha aşırı ise bu noktada bir çocuk psikiyatrisi tarafından değerlendirme gereklidir.
Ayrılık Anksiyetesi Bozukluğunda çocuğun bakım-vereninden ayrılmayla ilgili yaşına uygun olmayan, aşırı bir korku veya kaygısı vardır. Bu sebeple de evden ayrılacağında veya bakım-vereninden ayrılması gerektiğinde aşırı tasalanır, ağlar, hırçınlaşır, ayrılığa direnir. Okula gitmek istemeyebilir, dışarıya çıkmak istemeyebilir, ebeveynlerinin işe gitmesini istemeyebilir. Ebeveynlerinin başına kötü şeyler geleceğiyle ilgili düşünceleri olabilir. Kaybolma, kaçırılma, kaza geçirme veya bir hastalık sebebiyle ebeveynlerinden ayrı düşmekten korkar. Evde veya başka bir ortamda tek başına kalamayabilir, ebeveynlerine yapışabilir, gölge gibi peşlerinde gezebilir. Yalnız uyuyamayabilir, uykuda kâbuslar görebilir. Ebeveynlerinden ayrılacağı zamanlar baş ağrısı, karın ağrısı bulantı, kusma gibi belirtiler gösterebilir. Bu belirtiler eğer 1 aydan uzun sürer, çocuk ve aile için belirgin sorun yaratırsa ayrılık anksiyetesi bozukluğu açısından değerlendirilmelidir.
Yapılan çalışmalar ayrılık anksiyetesi bozukluğunun çocuklarda sıklığının %1.6 ila %4 oranında görülebildiğini gösterir. Ayrılık anksiyetesi bozukluğu belirtilerinin başlangıcı genellikle oyun çağı dönemidir. Ayrılık anksiyetesi bozukluğunun fark edilebilir olduğu ve tedavi arayışına girildiği yaş dilimi ise sıklıkla 7-12 yaş aralığıdır. Kız çocuklarında ayrılık anksiyetesi bozukluğu daha sık görülür. Erişkinlerde de ayrılık anksiyetesi bozukluğu %1-2 civarında bulunabilmektedir.
Ayrılık anksiyetesi bozukluğu olan bir çocuğun çocuk psikiyatrisine başvurusu genellikle okula başlama çağında olmaktadır. Anasınıfına veya ilkokula başlayan çocuğun okula gitmek istememesi, ebeveynlerinden ayrılamaması, okulda duramaması en sık görülen başvuru sebepleridir. Bu nedenle okul fobisi veya okul reddi gibi görünen kimi durumlarda altta yatan sebep ayrılık anksiyetesi bozukluğu olabilir.
